Tsohon birnin Sana’a na kasar Yemen na daya daga cikin tsofaffin birane a duniya, wanda aka ci gaba da zama sama da shekaru 2500.
Ma’ana ‘kafaffiyar fada’, birnin aikin fasaha ne, kuma ya kasance daya daga cikin manyan taska ta Larabawa.
1/ Ko da yake ba a san takamaiman ranar kafuwar Sana’a ba, amma bisa ga al’adar Yaman, Shem daya daga cikin ‘ya’yan Annabi Nuhu uku ne ya kafa ta.
2/ An tsra shi da kayayyakin ado daban-daban da kuma gidaje na hasumiya na bulo, birni mai katanga ya kasance yana zaune sama da shekaru 2,500 kuma gida ne ga tsohuwar kagara na Ghumdan kafin zuwan Musulunci, fadar mai hawa 20 da aka yi imanin ita ce ta farko a duniya. skyscraper’.
3/ Garin ya kasance mazauni ga halifofin Musulunci na farko, a yau shi ne babban birnin kasar Yemen. Al’adun Musulunci sun bayyana a cikin birnin, akwai masallatai guda 106, da gidaje 6,500 da aka gina kafin karni na 11.
4/ Yayin da kake bi ta wata babbar kofa ta Yaman wadda ita ce daya tilo daga cikin kofofin tarihi guda bakwai da suka rage a yanzu, za ka ji ka kamar a shekarun baya.
5/ Kamar wani faffadan aikin fasaha a gidan kayan tarihi na sararin sama, sama da gidaje 6,000 da aka gina kafin karni na sha daya suna kwance a jikin tsoffin katangar birni, suna hade tare kuma an hade su tare da fitar da hanyar sadarwa da tituna da manyan tituna.
6/ Garin ya ci gaba da kasancewa cikin kyawawan yanayi da daukakar tarihi tsawon shekaru aru-aru kuma ya kasance ba tare da lalacewa ta hanyar gine-ginen zamani ba, ana mai da hankali sosai a tsakanin gine-gine na gargajiya da bukatun rayuwar zamani.
7/ Fiye da shekaru 1,000 da suka gabata, gabanin yawancin biranen duniya, tsohon birnin Sana’a ya gabatar da samfurin koren gine-gine a cikin gine-ginensa 6,500 (UN-Habitat /2020), wanda aka gina su da kayan haɗin gwiwar muhalli, kamar duwatsu, laka, bulo da itace.
8/ Gine-gine na Sana’a sun ƙunshi gine-gine masu hawa da yawa waɗanda aka yi wa ado da siffofi na zane-zane, da rubuumtu waɗanda aka yi a jikin ginin, tituna, lambunan birane, kyawawan ma’adanai da ƙagaggun abubuwan tarihi.
9/Gidaje na yau da kullun a Sana’a sun kai benaye har tara. Hawa na ƙasa yawanci ana gina su da dutse, kuma na sama na bulo mai sauƙi. Tagogin na gilashi ne.
10/ Wani abun mamaki shine, gilasan da ke tagogin gidaje na gine-gine a tsohon birnin Sana’a suna bada wani irin haske idan dare ya yi.
11/ Babban Masallacin Sana’a (Larabci: الجامع الكبير بصنعاء, al-Jāmi’ al-Kabīr bi-Sanʿāʾ) tsohon masallaci ne a birnin San’a na kasar Yemen, kuma daya daga cikin tsofaffin masallatai a duniya. An ce an kafa masallacin ne a farkon zamanin Musulunci, wanda aka ce ya kasance a cikin 633.
12/ Dar al-Hajar tsohon gidan sarauta ne da ke Wadi Dhar kimanin kilomita 15 daga Sana’a. An gina shi a cikin 1920s a lokacin Yahya Muhammad Hamid ed-Din, mai mulkin Yemen daga 1904 zuwa 1948, da gidan sarautar yana zaune a saman wani ginin da aka gina a 1786 kamar yadda wani masani al-Imam Mansour ya tabbatar.
13/ Ko da an rushe gine-ginen, rugujewar ba za ta yi illa ga muhalli ko lafiya ba. Hanyar da aka gina tsohon birnin Sana’a ta mayar da hankali ne kan samar da manyan korayen wurare a bayanta da cibiyoyi na unguwannin birnin, wadanda kusan unguwanni 69 ne.
14/ A kowace unguwa, akwai lambu, kuma a dunkule, akwai lambuna wajen 40 a fadin tsohon birnin Sana’a. Ana amfani da waɗannan lambunan don tabbatar da wadatar kayan lambu na gida.
- A tsohon birnin Sana’a an yi amfani da fasaha mai ban mamaki ta gina magudanar ruwa daga gine-gine da gine-ginen jama’a, wanda ruwan najasa, da ruwa daga masallatai, wanda ke shiga cikin magudanar ruwa zai ba da ruwa ga korayen wuraren da ke tsakiyar dukkanin unguwannin.
16/ Tsohon birnin Sana’a yana riƙe da abubuwa da yawa na muhalli ta fuskar tsare-tsare da ƙira waɗanda za a iya amfani da su a gine-ginen zamani. Bugu da ƙari, Tsohon birnin Sana’a yana ɗauke da ayyukan muhalli na kwanan nan da ake yi, wato ka’idodin gine-ginen kore.
17/ Duk da cewa an lalata gine-ginen birnin, an ruguje shi sakamakon ambaliyar ruwa da yaƙe-yaƙe, duk da haka, sai da aka sabunta ginin a shekarun 1970s saboda masana’antar gine-ginen birnin tana cikin haɗarin ɓacewa.
18 / A cikin 1972, marubuci a Italiya kuma darektan fina-finai, Pier Paolo Pasolini, ya ce, “Yemen ita ce mafi kyawun ƙasa a tsarin gine-gine na duniya, kuma Sana’a ita ce tafi kyau a yankin Larabawa”.
19/ A farkon shekarun 1980, bisa bukatar gwamnatin Yaman, UNESCO ta kaddamar da kamfen na kasa da kasa don daga darajar birnin. An sanya birnin Sana’a a matsayin Cibiyar Tarihin Duniya ta UNESCO a 1988 kuma an ba da lambar yabo ta Aga Khan don gine-gine a 1995.
20/ An riga an samar da ƙamus na gine-ginen Sana’a tun ƙarni na goma lokacin da Ibn Rustah ya rubuta cewa galibin gidajen “an ƙawata su da gypsum, bulo da aka toya, da duwatsu masu ma’ana.
21/ A baya-bayan nan an yi ruwan sama kamar da bakin kwarya a tsohon birnin na Sana’a, wanda ya samo asali tun zamanin da, ya yi sanadiyar rushewar gine-gine 10. Kiyaye wadannan kyawawan gine-ginen daɗaɗɗun gine-gine don tsararraki masu zuwa yana da mahimmanci.
