Wata Sabuwa: Man Fetur na iya tashi a Najeriya yayin da kungiyar OPEC ke kara tsadar danyen mai
An ce shugabar kungiyar OPEC, kuma babbar mai fitar da danyen mai a duniya, Saudiyya, ba ta gamsu da farashin da ake yi a halin yanzu ba.
Akwai fargabar cewa ‘yan Najeriya na iya biyan karin kudin man fetur yayin da wasu mambobin kungiyar kasashe masu arzikin man fetur ta OPEC ke ci gaba da tsawaita rage yawan danyen man da suke hakowa a cikin watan Agusta domin kara tsadar farashin kayayyaki a duniya.
Farashin danyen mai ya kasance babban abin da ke tabbatar da farashin man fetur a duniya, wanda ya kai kashi 80 cikin 100 na farashin kayan. Da misalin karfe 8 na daren jiya, farashin Brent, ma’aunin mai a Najeriya ya kai dala 76.72 yayin da ake siyar da danyen mai na Amurka, WTI akan dala 71.88.
Shugaban kungiyar OPEC, kuma babbar mai fitar da danyen man fetur a duniya, Saudiyya, an ce ba ta gamsu da farashin da ake yi a halin yanzu ba, kuma a baya-bayan nan ta fara rage yawan danyen da take hakowa, tare da Rasha da Aljeriya.
Yayin da Saudiyya ke rage ganga miliyan 1 a kowace rana zuwa watan Agusta, Rasha da Aljeriya sun ba da kansu don rage yawan kayan da suke fitarwa a watan Agusta da 500,000 bpd da 20,000 bpd, bi da bi.
Najeriya da a baya-bayan nan da ta cire duk wani tallafin da take bayarwa kan man fetur ba ta tace kayan a cikin gida sakamakon lalacewar matatun mai don haka dole ne ta dogara sosai kan shigo da kayayyaki da kuma sanya kasar cikin rugujewar kasuwanni.
Wasu abubuwan da ke kayyade farashin man fetur baya ga farashin danyen mai sun hada da tace farashi, kudin jigilar kayayyaki, farashin rarrabawa da tallace-tallace da harajin da Najeriya ke sanyawa.
Asusun ba da lamuni na duniya IMF, ya ce a baya-bayan nan kasar Saudiyya za ta bukaci farashin man fetur don sayar da shi kan dala 80.90 kan kowacce ganga domin daidaita kasafin kudinta na bana.
Babban jami’in rukunin kamfanin mai na Nigerian National Petroleum Company Limited (NNPC), Mele Kyari, a wani lokaci da ya wuce ya ce Najeriya ta ji dadin dalar Amurka 50 da man fetur don kada ta kori kwastomomin kasar da kuma karfafa musu gwiwa su rungumi sabbin abubuwa.
Tunda akwai alaka kai tsaye tsakanin farashin danyen mai da farashin famfo na duniya a Najeriya, musamman a cikin yanayin kasuwa mai ‘yanci, tashin farashin kayayyakin da ake siyar da shi kusan dala 70 a baya, na iya haifar da tashin gwauron zabi. a farashin famfo a Najeriya.
A halin da ake ciki, Sakatare Janar na OPEC, Haitham Al-Ghais, ya fada a ranar Laraba cewa, kungiyar mai za ta ci gaba da kokarin tabbatar da daidaito a kasuwanni, yayin da biliyoyin mutane suka dogara da mai don rayuwarsu ta yau da kullun.
Da yake jawabi a wajen taron kasa da kasa na kungiyar OPEC karo na 8 da ake gudanarwa a Vienna, wanda tawagogi daga Najeriya suka halarta, Al-Ghais ya ce duk da mahawarar da ake tafkawa game da jigilar man fetur din ta jiragen ruwa, man fetur na da matukar muhimmanci ga duniya, kuma ya kamata a samu dorewar.
“Ma’anar dorewa shine ainihin game da daidaituwa. Dorewa yana da alaƙa da yadda muke biyan bukatun al’ummominmu na yanzu ba tare da lalata bukatun al’ummominmu na gaba ba tare da tabbatar da daidaito tsakanin ginshiƙai uku na dorewa: ingantaccen tattalin arziki, kariyar muhalli da daidaiton zamantakewa, “in ji shi.
Sai dai ya nanata cewa OPEC ma ba ta adawa da aiki don rage fitar da hayaki mai gurbata muhalli.
“Man fetur na da matukar muhimmanci ga rayuwa. Mun fahimci wannan gaskiyar kuma muna ƙoƙari koyaushe don rage sawun mu muhalli kuma dukkanmu za mu iya matsawa zuwa ga ci gaba mai dorewa kuma mai haɗa kai da makamashi, ”in ji shi.
Ya kara da cewa sauyin makamashin da ake ci gaba da yi a duniya ya kamata ya hada da yanayi inda ya kamata a yi la’akari da muryoyin kowa.
“Dorewa da haɗa kai kalmomi ne da ake maimaita su akai-akai. Haɗin kai yana da alaƙa da tabbatar da cewa ana jin duk muryoyin a cikin tattaunawa game da canjin makamashi, gami da ƙasashe masu tasowa da masu tasowa, masu samarwa da masu amfani da su, ”in ji Al-Ghais.
Yayin da yake bayyani cewa hanyoyin samar da makamashin da ake sabunta su ba su isa ba wajen cimma manufofin sauyin yanayi da aka zayyana a cikin yarjejeniyar Paris, babban sakataren ya lura cewa: “Babu wata hanya ta tsayawa tsayin daka don cimma dorewa”, ya kara da cewa ya kamata a rungumi hanyoyi da yawa don cimma manufofin na yarjejeniyar Paris.”
A baya-bayan nan ne Najeriya ta yi alkawarin cika yarjejeniyar Paris, yarjejeniyar kasa da kasa kan sauyin yanayi, wadda ta tilastawa kasashen da suka rattaba hannu kan kudurin yin aiki da nufin takaita karuwar zafin duniya zuwa maki 1.5 a ma’aunin celcius sama da matakin da aka riga aka kafa masana’antu, nan da shekarar 2060.
Shima da yake jawabi a wajen taron, shugaban kungiyar OPEC a shekarar 2023 kuma ministan ma’adinai da makamashi na Equatorial Guinea Antonio Oburu Ondo, ya ce zai yi wahala duniya ta yi aiki ba tare da mai ba.
“Gaskiyar makamashi ita ce duniya ba za ta iya yi ba sai da mai. Ya kasance tsakiya ga abin da ya gabata, yana da mahimmanci ga makomarmu, kuma yana da mahimmanci ga halin da muke ciki. Yana da 24/7 kayayyaki. Ba za mu iya yin hakan ba, ”in ji shi.
Kungiyar OPEC dai na kokarin ganin ta ci gaba da hako mai da farashinsa, inda ta rika fitar da ganga miliyan 28.57 a kowace rana a cikin watan Yuni, wanda hakan ya samu karin 80,000 a kowacce rana daga watan Mayu.
Duk da hasashen da aka yi a farkon gangamin bana, a maimakon haka farashin mai ya ragu da kusan kashi 12 cikin 100 ya zuwa yanzu a shekarar 2023 sakamakon rashin murmurewa bayan barkewar annobar a China da kuma fargabar hauhawar farashin ruwa zai haifar da koma bayan tattalin arziki a duniya.