Shugaban kasa Muhammadu Buhari mai barin gado ya ce ‘yan Nijar za su kare shi idan wani ya yi masa wani abu bayan ya bar mulki.
Ya yi wannan jawabi ne a wajen kaddamar da sabuwar hedikwatar Hukumar Kwastam ta Najeriya (NCS) a Abuja, da safiyar jiya.
Shugaban wanda ya yi magana a fili ya ce yana magana ne a ransa, yayin da ya sake jaddada matsayinsa na farko cewa zai yi nesa da Abuja, a karshen gwamnatinsa.
Kalamansa, “Shi ya sa lokacin da na zama shugaban kasa wato shugaban kasa, ziyara ta farko ita ce Nijar, Chadi da Kamaru domin bisa la’akari da al’amuran da suka shafi kashin kai da na kasa, unguwanni na da matukar muhimmanci.
“Idan ba ku tabbatar da kwarin gwiwa da haɗin gwiwar makwabtanku ba, kuna cikin matsala. ‘Ya’yanku da jikokinku za su kasance cikin wahala.
“Don haka yana da kyau na kulla dangantaka da makwabtana. Na faɗi waɗannan ƴan abubuwan game da imani na domin saura kwanaki shida kawai na tafi. Kuma na yi kokarin yin nisa da Abuja yadda ya kamata. Alhamdu lillahi na fito daga wani yanki da ke nesa da Abuja. Na ce idan wani ya tilasta ni, ina da kyakkyawar dangantaka da makwabta. Mutanen Nijar za su kare ni.”
Shugaban ya ce ya nada mata ne kawai a matsayin Ministocin kudi saboda al’adar da suka yi imani da cewa mutane za su ji girman kai wajen neman alfarma.
A cewarsa, “Na tabbatar da na baiwa mata ministocin kudi saboda halayen ‘yan Najeriya.
“Da zarar mata sun kasance masu mulki, mutane suna jin girman zuwa ga mata. Don haka, na tabbata al’amura ba za su kasance kamar haka ba a ma’aikatar kudi inda mutane ke zuwa su fara neman a biya su kwangilar da za su ji ba za su iya zuwa wurin mace ba. Don haka ina tabbatar da cewa mace ce ta jagoranci. Hakan ya ba ni kwanciyar hankali sosai.”
Allah ne kadai zai iya kiyaye iyakokinmu
Shugaba Buhari ya kuma ce matakin da ya dauka na rufe iyakokin kasar, a wani lokaci, yana da amfani ga tattalin arzikin kasa, kuma ‘yan Najeriya za su yaba da hakan daga baya.
Da yake lura da cewa iyakar kasar, ya ce Allah ne kadai zai iya kare al’ummar kasar daga ayyukan masu laifi.
Kalamansa, “Don Allah a lura cewa daga tafkin Chadi zuwa Benin ya fi kilomita 1,600. Allah ne kaɗai zai iya kiyaye wannan iyakar yadda ya kamata. Don haka kuna buƙatar mutumin da zai sami kuzari da ƙwarewa don kula da shi yadda ya kamata.
“Kuma da gangan na rufe iyakokin saboda sanin ’yan Najeriya ne suke ba da odar shinkafa su ba da adireshin Nijar sannan su kawo shinkafar nan.
“Muna da damarmu. Mun gode wa Allah Nijeriya ta albarkaci mutane, muna da kasa, muna da yanayi. Kasashe nawa ne suka yi sa’a kamar Najeriya a duniya?
“Al’ummai kalilan ne ke da sa’a kamar mu. Muna godiya ga Allah akan haka. Don haka rufe wannan kan iyaka da ke da nisan kilomita 1,600 daga tafkin Chadi zuwa Benin kuma ‘yan Najeriya sun dage sai sun taimaki makwabcinsu da sauran jama’a, su ci shinkafar waje. Na ce kuna ci abin da kuka shuka ko shuka abin da kuke ci ko ku mutu. Ina tsammanin ina ƙoƙarin yin magana ta.
“Daga baya ’yan Najeriya za su yaba da shi saboda yana samar da ayyuka da yawa. Mutane suna komawa noma. Muna da ƙasar kuma za su ba da abin da muke ci. Kuma ga mutanen da suke tunanin cewa makwabtanmu za su yi asara, mu ci gaba da kasancewa tare da makwabta.
“Wadanda ke noman shinkafar da suka wuce gona da iri sai su bar su su ci shinkafar su ko su je su sayar da ita wani wuri.”
Yadda na rasa ’ya’ya biyu a sanadin ciwon Sikila
Shugaban ya yi magana ne da kan sa a lokacin da ya bayyana cewa sai da ya koma Kaduna bayan an tsare shi a gidan yari domin kula da lafiyar ‘ya’yansa.
“Mun koma Kaduna ne don neman ilimi da lafiyar iyalina- wadannan yaran suna da ciwon sikila.
“Na rasa ‘ya’yana biyu na farko, mace daya da Musa, dana na fari. Na rasa su. Ba mu san game da shi a fasaha ba ko da yake mun kasance masu rauni da shi a Afirka gabaɗaya. Don haka sai na koma Kaduna don neman ilimi da kula da lafiyar ‘ya’yana”.
A nasa jawabin, Kwanturola-Janar na Hukumar Kwastam (CGC) Kanal Hameed Ali (rtd) ya bayyana cewa kwangilar ginin da aka bayar tun farko an bayar da shi ne a kan N2. Biliyan 8 a cikin 2005 sun tafi ta hanyoyi da yawa.
A cewarsa, an gyara ginin tare da fadada shi domin bin ka’idojin Hukumar Raya Babban Birnin Tarayya (FCDA) wanda ya kai Naira biliyan 9.6 a shekarar 2012, daga baya kuma zuwa Naira biliyan 19.6 a shekarar 2022.
Ya bayyana jin dadinsa da yadda kungiyar ta samu damar gina hedikwatar da ta dace wacce za ta dauki ingantattun na’urori masu inganci don aikin kwastam na zamani.
